Slimme keuzes vanuit de cockpit

Het Fuel Efficiency Team heeft een belangrijke taak: onderzoeken hoe we efficiënter en duurzamer kunnen vliegen. Piloot Sander sloot zich twee jaar geleden aan, vanuit het besef dat ook hij kan bijdragen aan de verduurzaming van de luchtvaart. ‘Door in de cockpit simpele maatregelen te nemen, besparen we op jaarbasis duizenden kilo’s kerosine.’

Al een kwart eeuw werkt Sander als piloot bij KLM. Omdat hij iets wilde doen met de kennis en vaardigheden die hij in al die jaren had opgedaan, sloot hij zich in 2023 aan bij het Fuel Efficiency Team. ‘Er gaat niets boven vliegen, maar we hebben als organisatie ook een verantwoordelijkheid.’

Kleine aanpassingen, groot effect

Het Fuel Efficiency Team is tien jaar geleden opgericht door een gezagvoerder binnen KLM, die vond dat er in de verduurzaming van de luchtvaart een belangrijke rol voor piloten is weggelegd. ‘We onderzoeken welke praktische maatregelen we in de cockpit kunnen nemen om minder brandstof te gebruiken, en minder geluid en uitstoot te produceren’, legt Sander uit. ‘Bijvoorbeeld door vliegroutes te optimaliseren. Als je twee minuten korter vliegt, bespaar je al een hoop kerosine.’

Brandstof besparen

Het Fuel Efficiency Team gebruikt software waarmee piloten zien hoe ze kunnen besparen. ‘Wordt er ergens bijvoorbeeld vaak een shortcut genomen, dan koppelen we die informatie terug aan KLM, zodat de route eventueel kan worden aangepast’, vertelt Sander. ‘We hebben ook een dashboard ontwikkeld waarop piloten vluchtgegevens van hetzelfde traject uit voorgaande maanden kunnen bekijken. Zo zien ze of ze ergens kunnen afsnijden, maar checken ze bijvoorbeeld ook hoeveel brandstof collega’s hebben meegenomen bij vergelijkbare weersomstandigheden.’

Een andere manier om zuiniger te vliegen, is door kritisch te kijken naar uitwijkluchthavens. ‘Die zijn in elk vluchtplan opgenomen, voor het geval een vliegtuig niet kan landen. Maar in de Verenigde Staten zijn die soms wel anderhalf uur vliegen. Wij zoeken naar geschikte alternatieven die dichterbij liggen.’

Schadelijke strepen

Het Fuel Efficiency Team houdt zich met uiteenlopende onderwerpen bezig: van de nieuwe Europese wetgeving rond CO2-uitstoot tot de hoeveelheid ultrafijnstof op en rond het vliegveld. Een ander actueel thema is het mogelijk schadelijke effect van vliegtuigstrepen in de lucht. ‘Recent wetenschappelijk onderzoek stelt dat die waarschijnlijk slechter zijn voor het milieu dan de uitstoot zelf. De strepen vormen een soort “scherm” dat de warmte van de zon binnen de atmosfeer houdt, en daarmee kunnen ze bijdragen aan de opwarming van de aarde. Als dat inderdaad zo is, willen wij gaan onderzoeken in welk gebied die strepen ontstaan. Dan kunnen piloten en vluchtvoorbereiders daar rekening mee houden – bijvoorbeeld door lager of juist hoger te vliegen.’

Vliegen op frituurvet

Een ander hot topic binnen de vliegsector is SAF: een duurzamer alternatief voor fossiele brandstof. ‘SAF verbrandt schoner, en de CO2-impact ligt tenminste 65 procent lager’, aldus Sander. ‘Een deel van onze SAF komt uit een fabriek in Los Angeles, waar ze synthetische brandstof maken van afgewerkt frituurvet. Een goede oplossing, maar ook erg prijzig. Het is aan ons om piloten goed te informeren, zodat ze weten wat SAF kost en er zuinig op zijn.’

Ook wijst het Fuel Efficiency Team collega’s op de negatieve gevolgen van hard vliegen. ‘Is er wind mee, dan willen we alsnog dat een vlucht op de geplande tijd aankomt – en niet een half uur eerder. Door langzaam te vliegen, bespaar je een hoop brandstof. We hebben de optimale snelheid van een aantal vliegtuigen in kaart gebracht. Daarboven win je relatief weinig tijd, maar verbruik je veel kerosine.’

Alle neuzen dezelfde kant op

Het Fuel Efficiency Team deelt al deze informatie met andere piloten, onder andere via een maandelijkse nieuwsbrief. ‘Zo hopen we bewustwording te creëren onder al onze collega’s’, zegt Sander. De welwillendheid binnen de organisatie is er zeker, daar twijfelt hij niet aan. ‘Ik heb de afgelopen twee jaar contact gehad met mensen door het hele bedrijf: van techneuten in de hangar tot bagageladers op het platform. Stuk voor stuk staan ze open voor verduurzaming en dragen ze graag hun steentje bij.’ Zijn grote wens? ‘Dat duurzaamheid in de toekomst even hoog op de agenda komt te staan als veiligheid.’