Elektrisch vliegen: we staan aan ‘t begin, maar zijn verder dan ooit

Vliegen op batterijen: een eeuwige droom of realiteit die steeds dichterbij komt? Lastig te voorspellen, vindt Sabri. Toch doet hij er alles aan om vliegen op elektriciteit mogelijk te maken. Daarvoor spreekt hij experts van over de hele wereld. KLM draagt niet voor niets de naam ‘pionier’, en Sabri helpt de maatschappij zich ook op dit vlak weer te bewijzen. Eén ding weet hij zeker: mensen willen in de toekomst blijven vliegen – misschien zelfs wel meer.

Toekomst van de luchtvaart

‘Ongeveer een jaar geleden solliciteerde ik bij het Zero Emission Aviation-team. Vliegen zonder uitstoot: daar helpen wij KLM bij. We onderzoeken of en hoe we in de toekomst kunnen vliegen op waterstof, elektriciteit of een hybride vorm daarvan. Het team bestaat uit vier mensen, allemaal met een totaal andere achtergrond. Zelf was ik hiervoor engineer bij KLM Cityhopper, dus ik pak vooral het technische deel op. Ik praat met fabrikanten, duik universitaire onderzoeken in en volg technologische ontwikkelingen op de voet.’

Het grote onbekende

Wanneer we op commerciële vluchten elektrisch de lucht in gaan, is volgens Sabri nu nog koffiedik kijken. ‘Ik heb geen glazen bol en vind het ook heel lastig om op dit vlak voorspellingen te doen. Het hangt allemaal af van de doorontwikkeling van bepaalde technieken, en of die vervolgens door de certificering heenkomen. Maar ook hoe lang die processen duren. Onze voorspelling: in het beste geval komt begin volgend decennium het eerste batterij- of hybride-elektrische vliegtuig voor commercieel gebruik op de markt. Met plek voor maximaal 19 passagiers. Als de techniek zich bewijst, verwachten we later dat decennium ook grotere toestellen.’

‘KLM helpt vliegtuigbouwers door deel te nemen aan hun adviesraad. Ze kunnen ons perspectief namelijk goed gebruiken om het juiste vliegtuig te maken. Zo geven we de ontwikkeling van elektrische toestellen een duwtje in de rug.’

Geen 1-2-3-oplossing

‘Op dit moment wordt elektrisch vliegen voornamelijk ingezet voor trainingsdoeleinden. Dan heb ik het over toestellen met plaats voor twee passagiers. De eerste generatie elektrische vliegtuigen zal een beperkte actieradius hebben en plaats voor een aantal passagiers. Een grote uitdaging voor KLM om vliegen daarmee commercieel aantrekkelijk te maken.’

Wat maakt het dan zo lastig om grote elektrische toestellen de lucht in de krijgen? ‘Om te vliegen, heb je energie nodig. Die halen we op dit moment uit kerosine. Batterijen bevatten in verhouding minder energie en zijn een stuk zwaarder. Ga maar na: de energieproductie van één kilo kerosine staat gelijk aan vijftig kilo batterijen. Elektrisch vliegen is dus vooral zwaar, en daardoor niet zo eenvoudig. Gelukkig worden er steeds meer batterijen met een grotere energiedichtheid ontwikkeld. Oftewel: lichtere varianten die meer energie bevatten.’ Ook de elektrische infrastructuur speelt een rol. ‘Als je de hele dag op grote schaal vliegtuigen op het vliegveld wilt opladen, is er heel wat capaciteit nodig.’

Veel voorwaarden

‘Bij het ontwerp van een batterij zijn drie factoren cruciaal: veiligheid, energiedichtheid en levensduur. Maar verbeter je de ene eigenschap, dan gaat ‘t vaak ten koste van een andere. Het gaat dus om de balans. Uiteindelijk wil je bijvoorbeeld niet dat batterijen te vaak vervangen moeten worden, zowel vanwege de kosten als het milieu. Verder kijken we ook naar hoe de batterij wordt gemaakt. Kritische materialen als lithium komen bijvoorbeeld vaak uit mijnen in landen waar mensenrechten niet bovenaan de agenda staan.’

Verder dan ooit

Om het te ontmoedigen en de slechte gevolgen ervan te compenseren, worden de ticketprijzen nu opgedreven door accijns en belastingen. We doen er alles aan om dat in de toekomst te veranderen door net-zero te gaan vliegen. Hopelijk voorspellen de kleine elektrische vliegtuigen die komende jaren op de markt komen veel goeds voor de volgende generatie elektrische toestellen. Eerlijk is eerlijk: we staan nog aan het begin, maar zijn tegelijkertijd verder dan ooit.’